Մի երիտասարդ գալիս է իմաստունի մոտ և, տեսնելով նրա հանգստությունը, ասում է.
- Բացի այն, որ դու շատ իմաստուն ես, դու նաև միշտ լավ տրամադրություն ունես, երբեք չես զայրանում: Օգնիր՛, ես էլ դառնամ այդպիսին:
Իմաստունը համաձայնվում է և խնդրում երիտասարդին, որ նա կարտոֆիլ ու թափանցիկ տոպրակ բերի: Երբ երիտասարդը գնում է դրանց ետևից ու հետ գալիս, իմաստունը ասում է.
- Այժմ, ամեն անգամ, երբ որևէ մեկի վրա կզայրանաս և զայրույթդ չես արտահայտի, վերցրու մեկ կարտոֆիլ, վրան գրի այն մարդու անունը, ում հետ տեղի է ունեցել կոնֆլիկտը, և դիր այդ կարտոֆիլը տոպրակի մեջ:
- Եվ վե՞րջ, - զարմացած հարցրեց երիտասարդը:
- Ոչ, - պատասխանեց իմաստունը, - դու պետք է ման տաս քո հետ այդ տոպրակը: Եվ ամեն անգամ, երբ որևէ մեկի վրա զայրանաս, որևէ մեկից նեղանաս, պետք է այնտեղ նոր կարտոֆիլ ավելացնես: Երիտասարդը համաձայնվեց: Անցավ որոշ ժամանակ և նրա տոպրակը լցվեց կարտոֆիլներով ու դարձավ բավականին ծանր: Այն հարմար չէր ամեն տեղ քարշ տալ: Գումարած դրան` այն կարտոֆիլը, որը դրվել էր ամենասկզբից, սկսել էր նեխել: Նրա հետևից սկսեցին նեխել նաև մյուսները ու տոպրակից ահավոր վատ հոտ էր գալիս: Այդժամ երիտասարդն եկավ իմաստունի մոտ և ասաց.
- Սա անհնար է ամեն տեղ ման տալ: Նախ` տոպրակը շատ ծանր է, երկրորդ` կարտոֆիլները սկսել են փչանալ ու վատ հոտ արձակել: Որևէ այլ բան առաջարկի:
Բայց իմաստունը պատասխանեց.
- Նույնը տեղի է ունենում նաև մարդկանց հոգում: Ուղղակի մենք միանգամից դա չենք նկատում: Արարքները վեր են ածվում սովորության, սովորությունը` բնավորության, որը ծնում է արատներ: Ես հնարավորություն տվեցի քեզ դիտել այդ գործընթացը կողքից: Ու սրանից հետո, ամեն անգամ, երբ կորոշես զայրանալ կամ, ընդհակառակը, վիրավորել մեկին, մտածի՛, պե՞տք է քեզ այդ բեռը:
- Բացի այն, որ դու շատ իմաստուն ես, դու նաև միշտ լավ տրամադրություն ունես, երբեք չես զայրանում: Օգնիր՛, ես էլ դառնամ այդպիսին:
Իմաստունը համաձայնվում է և խնդրում երիտասարդին, որ նա կարտոֆիլ ու թափանցիկ տոպրակ բերի: Երբ երիտասարդը գնում է դրանց ետևից ու հետ գալիս, իմաստունը ասում է.
- Այժմ, ամեն անգամ, երբ որևէ մեկի վրա կզայրանաս և զայրույթդ չես արտահայտի, վերցրու մեկ կարտոֆիլ, վրան գրի այն մարդու անունը, ում հետ տեղի է ունեցել կոնֆլիկտը, և դիր այդ կարտոֆիլը տոպրակի մեջ:
- Եվ վե՞րջ, - զարմացած հարցրեց երիտասարդը:
- Ոչ, - պատասխանեց իմաստունը, - դու պետք է ման տաս քո հետ այդ տոպրակը: Եվ ամեն անգամ, երբ որևէ մեկի վրա զայրանաս, որևէ մեկից նեղանաս, պետք է այնտեղ նոր կարտոֆիլ ավելացնես: Երիտասարդը համաձայնվեց: Անցավ որոշ ժամանակ և նրա տոպրակը լցվեց կարտոֆիլներով ու դարձավ բավականին ծանր: Այն հարմար չէր ամեն տեղ քարշ տալ: Գումարած դրան` այն կարտոֆիլը, որը դրվել էր ամենասկզբից, սկսել էր նեխել: Նրա հետևից սկսեցին նեխել նաև մյուսները ու տոպրակից ահավոր վատ հոտ էր գալիս: Այդժամ երիտասարդն եկավ իմաստունի մոտ և ասաց.
- Սա անհնար է ամեն տեղ ման տալ: Նախ` տոպրակը շատ ծանր է, երկրորդ` կարտոֆիլները սկսել են փչանալ ու վատ հոտ արձակել: Որևէ այլ բան առաջարկի:
Բայց իմաստունը պատասխանեց.
- Նույնը տեղի է ունենում նաև մարդկանց հոգում: Ուղղակի մենք միանգամից դա չենք նկատում: Արարքները վեր են ածվում սովորության, սովորությունը` բնավորության, որը ծնում է արատներ: Ես հնարավորություն տվեցի քեզ դիտել այդ գործընթացը կողքից: Ու սրանից հետո, ամեն անգամ, երբ կորոշես զայրանալ կամ, ընդհակառակը, վիրավորել մեկին, մտածի՛, պե՞տք է քեզ այդ բեռը: