Ա. Քանի որ քահանաներն ամենակալ Տիրոջ պատգամաբեր են կոչվում (տե՛ս
Մաղաք. Բ 7), ուստի ըստ մարդկանց կարողության՝ պատգամաբերի վարք պիտի
ունենան: Որովհետև եթե Աստծու ծառա ու սպասավոր անվանվելը մեծ պատիվ է,
ո՞րչափ առավել բարձր պատիվ է ամենակալ Տիրոջ պատգամաբեր կոչվելը, որ ոչ
միայն սպասավորությունն է պարփակում իր մեջ, այլև միջնորդության պաշտոնը.
որովհետև քահանան Աստծու և մարդկանց միջև միջնորդ է:
Դարձյալ՝ քահանան աստվածատեսակ այր է. որովհետև եթե միայն Աստծուն է
հատուկ մեղքեր քավելը, նույնն անում է և քահանան սուրբ կարգի զորությամբ՝
ըստ Տիրոջ խոսքի (տե՛ս Հովհ. Ի 23):
Դարձյալ՝ Ս. Պատարագի խորհրդի ժամանակ քահանան ձեռքով շոշափում է Այն,
Ինչին հրեշտակներն ահով են սպասավորում: Ուրեմն թող մտածեն, թե ինչպիսի
գերագույն պատվի են բարձրացել, և ըստ այդմ ապրեն. որովհետև «ում շատ է
տրված, նրանից շատ էլ կուզվի, և ում շատ է վստահված, նրանից ավելին
կպահանջեն» (Ղուկ. ԺԲ 48):
Բ. Դարձյալ՝ միջնորդին հատուկ է սիրելի ու հաճելի լինել նրան, ում առաջ
բարեխոսում է, իսկ սիրելիությունը հիմնվում է համակերպության վրա. և քանի
որ քահանան մարդկանց կողմից միջնորդ է Աստծու առաջ, ապա անհրաժեշտաբար
պահանջվում է, որ լինի աստվածատեսակ մարդ, որպեսզի կարողանա լինել Աստծուն
սիրելի և մարդկանց համար բարեխոս:
Գ. Ոչ ոք չի կասկածում, որ քահանան պիտի ոչ միայն տեղյակ լինի Հին և
Նոր Կտակարաններին, այլև հմուտ՝ իմաստասիրական գիտություններում. քանզի նրա
խնդիրն է խրատել, ուսուցանել, բարու մեջ համոզել ու չարից հեռու պահել
աշխարհիկ մարդկանց, որոնցից շատերն առատամիտ են և ուշիմ, ձեռնարկումների
մեջ հանճարեղ և խոսքի կառուցման մեջ զորավոր: Եթե քահանան տկարանա
այդպիսիներին զորավոր փաստերով հաղթել, նրա խրատական խոսքերն այլևս չեն
ազդի նրանց համառ մտքերի վրա, և գուցե հպարտանալով իսպառ արհամարհեն հոգևոր
խրատները, և քահանաների տգիտությունը կարող է նրանց կործանման առիթ լինել:
Ուստի քահանան պիտի ամեն ինչով գերազանցի ամենքին, ինչպես վարքի
սրբությամբ, այնպես էլ գիտելիքներով:
Դ. Այն քահանան, որ անարի է իր հոգևոր ծառայության մեջ և անփույթ
կարևոր գիտելիքները ձեռք բերելու գործում, ոչ միայն երկրի վրա է անպատիվ,
այլև հանդերձյալում արժանի է պատժի: Ծուլությունն Աստծու պաշտոնյաների մեջ և
տգիտությունն աշխարհականների մեջ չար են ու նախատինքի արժանի, իսկ
քահանաների մեջ լինում են ամենաչար ու անհնարին անարգանք:
Ե. Քահանաներն, ինչպես արեգակը, պիտի լույս տան խավարած մտքերին,
ջերմացնեն Աստծու սիրուց սառածներին, ուստի Քրիստոսն ասաց առաքյալներին.
«Դուք եք աշխարհի լույսը» (Մատթ. Ե 14): Իսկ եթե որևէ թերություն է գտնվում
քահանայի խոսքերում ու գործերում, նույնն է, թե արեգակը սառչի ու մթագնի:
Արդարև, երբ երկիրը միգապատ կամ տղմաշաղախ է լինում, ոչ ոք որևէ
ուշադրություն չի դարձնում դրա վրա, որովհետև երկիրը մարդկանց ոտքի տակ է:
Մինչդեռ երբ արեգակը կամ լուսինը բնական պատճառով խավարում են, ամեն ոք
ակնապիշ է լինում, որովհետև բարձրադիր գոյացություններ են՝ զորավոր ու
ազդու: Այսպես էլ՝ ժողովրդից մեկի չարաչար անկմանը ոչ ոք չի նայում ու ոչ
ոք չի զարմանում, բայց երբ քահանան է փոքր-ինչ սայթաքում, ամենքի աչքերը
նրան են նայում ու զարմանում, և շատերն էլ գայթակղվում են:
Զ. Զարմանալի է, թե ինչպես են ոմանք միջնորդ մեջտեղ գցում, աղաչանքներ
մատուցում, կաշառք խոստանում և տեսակ-տեսակ հնարներ բանեցնում, որ
քահանայական ձեռնադրություն ստանան: Գուցե սրանք չգիտեն, թե ինչ է քահանա
լինելը, կամ չգիտեն իրենց չափը, կամ էլ միայն մարմնավոր պետքերն են հոգում:
Եթե չգիտեն, թե ինչ է քահանա լինելը, թող իմանան, որ երկնավոր հրեշտակ,
թափանցիկ լույս, ընտիր ոսկի լինել է: Եթե իրենց չափը չգիտեն, թող փորձեն
իրենց, թե ունե՞ն հրեշտակների վարքը, գիտության լույսը և իբրև ոսկի
փորձվա՞ծ են համբերության բովում, այլապես մեր Աստվածը ոչնչացնող կրակ է
(տե՛ս Եբր. ԺԲ 29), այրում է խոտ, փայտ, խռիվ և ամեն այրվող նյութ (հմմտ. Ա
Կոր. Գ 12): Իսկ եթե միայն այստեղի կյանքի մասին են խորհում՝ չհոգալով
հանդերձյալի մասին, թող մտածեն, որ այս կյանքն անցավոր է ու սնոտի և ասես
առերևույթ ստվեր՝ հավիտենական կյանքի նկատմամբ:
Արդ, ի՞նչ պատասխան են տալու ահավոր ատյանում, երբ լսեն Տիրոջից.
«Ընկե՛ր, որ հարսանիքի զգեստ չունեիր, ինչպե՞ս այստեղ մտար» (Մատթ. ԻԲ 22):
Եվ քանի որ Եկեղեցին երկնավոր հարսնարանի տիպն ու օրինակն է, ուրեմն
այնտեղ մտնող քահանաները՝ իբրև կանչվածներ, պիտի ունենան աստվածահաճո
առաքինության մաքուր հանդերձը:
«Այս է իմ պատվիրանը ձեզ, քահանանե՛ր:
Եթե չլսեք և չմտածեք ձեր սրտերում փառք տալ
իմ անվան,- ասում է Ամենակալ Տերը,-
ձեզ վրա անեծք կուղարկեմ» (Մաղաք. Բ 1-2):
«Ուրեմն՝ աղաչում եմ երեցներին ... արածեցրե՛ք Աստծու այդ հոտը, որ ձեզ
է հանձնված, վերակացու լինելով ոչ թե հակառակ ձեր կամքին, այլ՝ հոժարակամ,
ըստ Աստծու» (Ա Պետ. Ե 1-2):
«Այն երեցները, որոնք լավ վերակացու են, կրկնակի պատվի արժանի թող լինեն» (Ա Տիմ. Ե 17):