Ա. Աստվածպաշտությունն Աստծուն
հավատարմությամբ, հոժար կամքով ծառայելն է, և այս ծառայությունը կատարվում է
հնազանդությամբ աստվածային պատվիրաններին, որոնք Սուրբ Գրքում դրոշմվելով
Սուրբ Հոգով ավանդվեցին:
Ուստի ով Սուրբ Գրքին հակառակն է անում, հակառակվում է աստվածային
պատվիրաններին, իսկ ով հակառակվում է աստվածային պատվիրաններին,
աստվածպաշտությունը կորցնում է, և ով աստվածպաշտությունը կորցնում է,
հարկավ դրանից հետո անաստված է դառնում: Իսկ Սուրբ Գիրքն ամբողջապես
արգելում է կախարդությունը. ուրեմն կախարդները, ընդդեմ Սուրբ Գրքի
գործելով, ոտնատակ են անում աստվածային պատվիրանը, ինչ պատճառով անաստված
են դառնում:
Բ. Թեպետ կռապաշտներն անաստված են, որովհետև ճշմարիտ Աստծուն չեն
ճանաչում, սակայն դևերին էլ չեն ծառայում, քանի որ դև են: Ուստի կախարդները
կռապաշտներից վատ են, որովհետև Աստծուն գիտեն, բայց խնկարկում ու ծառայում
են դևերին, կանչում ու ապավինում նրանց և ոչ թե Աստծուն:
Գ. Ով բարեկամանում է մեկին ատելի անձանց հետ, նրան ատելի է դառնում,
իսկ կախարդները բարեկամանում են Աստծու ատելիների հետ, որ դևերն են, ուրեմն
կախարդներն ատելի են Աստծուն:
Հետևաբար կախարդների մոտ գնացողներն Աստծուն ատելի են դառնում,
որովհետև ակնկալում են ինչ-որ բարեկամություն գտնել կախարդական
դիվագործությունից, այլապես երբեք չէին գնա կախարդի մոտ:
Դ. Դևերն առավել արագաշարժ են մարդկանց գցելու կախարդական գործերի մեջ,
քան այլ չարիքների, որովհետև թեպետ մյուս բոլոր չար գործերում դևի կամքն է
կատարվում, բայց նրան չեն ծառայում, իսկ կախարդության մեջ դևին որպես
գործի հեղինակի ծառայում են: Ուստի մյուս մեղքերը մարդուն չարագործ են
դարձնում, իսկ սա՝ դիվապաշտ:
Արդարև, կախարդն ու նրան հետևողն ըստ ամենայնի արժանի են դատապարտության:
Ե. Դևերը սովոր են կախարդների միջոցով խաբել հիմարներին՝ իբրև թե
գաղտնիքներ հայտնելով: Բայց ոչ թե անհայտը ճշմարտապես ցույց տալ են
կարողանում, այլ խաբեությամբ տարակուսանքների մեջ են գցում մարդկանց,
որպեսզի առավել մտատանջեն ու չարչարեն:
Քանզի ով ի բնե չար է ու մարդկանց թշնամի, ինչպե՞ս կարելի է նրանից
որևէ բարիք հուսալ: Եվ ով ի սկզբանե ստախոս է, ինչպե՞ս է հնարավոր, որ
ճիշտը խոսի: Ուրեմն՝ կախարդներն ինչ որ գուշակում են՝ դևերից սովորելով,
կեղծիք է, սուտ և խարդախությամբ լի:
Զ. Ոմանք հիմարաբար կարծում են, թե դևերն են մարդկանց պատճառում որոշ հիվանդություններ, որոնք կոչում են «դրսևէ»:
Ավա՜ղ, ինչպիսի՜ կուրություն ունեն նրանց սրտերը: Դևերն առանց Աստծու
թույլտվության չեն կարող ցավերով տանջել որևէ մեկին: Ախտերն ու
հիվանդությունները բազում պատճառներով են առաջ գալիս և բժիշկների դեղերի ու
օգնության կարիքն ունենում: Իսկ եթե որևէ ախտ դիվական է, այդժամ պետք է
Աստծուն աղաչել ու սրբերին բարեխոս դարձնել բուժվելու համար:
Եվ քանի որ մեր փրկիչ Քրիստոսը կապեց դևերի զորությունը, ուստի դևը չի
կարող մարդկանց վնասել այնքան, որքան կամենում է, այլ որքան Աստված թույլ է
տալիս: Եվ սա մարդու որևէ հանցանքի կամ մեզանից թաքցված ու անգիտելի
պատճառներով, այլապես դևերը բոլոր մարդկանց չարաչար կտանջեին: Իսկ այն
քրիստոնյային, որ շնորհի մեջ է, դևը երբեք չի համարձակվում մոտենալ՝ ըստ
այսմ. «Ահա ձեզ իշխանություն տվի կոխելու օձերին, կարիճներին և թշնամու
ամբողջ զորության վրա» (Ղուկ. Ժ 19):
Է. Շատ անգամ հիվանդությունը պատահում է արյան ապականությունից,
մաղասներից, մաղձերից կամ սևամաղձությունից, այլև ուրիշ բազմադիմի
պատճառներից: Ուստի և կան հիվանդներ, որ իբրև դիվալլուկներ փրփուր են
թափում բերանից, սարսափում, ճչում, գետնին թավալվում, ծամածռվում,
պապանձվում և այլն:
Բնության ու խառնվածքի այս և սրանց նման ախտերն ու տկարությունները
կարիքն ունեն բժշկական դեղորայքի, երակահատության, օդափոխության ու
պահեցողության: Բայց անգետներն ու թերահավատներն այսպիսի ախտերի պատահելու
դեպքում դիմում են կախարդական հնարների. իրենց հիվանդներին իզուր տանջում
են, շատ դրամ իզուր մսխում և ոչինչ չեն շահում, բացի դատապարտությունից:
Ը. Հիվանդությունը պատահում է կամ Աստծուց՝ ի պատիժ մեղքերի, կամ հենց
իրենից՝ մարդուց, իր բնության տկարության կամ իր անզգուշության պատճառով:
Երկուսն էլ կարիքն ունեն նախ աստվածային օգնության, ապա բժշկական
դեղորայքի: Ուստի նախ պետք է ջերմեռանդ աղոթքներով ու ողորմությամբ դիմել
Աստծուն և հետո՝ բժիշկներին: Կա նաև ասես բնական հիվանդություն, որ դեպի
բնական մահն է առաջնորդում: Դևերն այսպիսի հիվանդություններին անհաղորդ են,
որևէ օգուտ կամ վնաս տալ չեն կարող:
Սակայն որոշ տկարամիտներ, այս ամենը դևերի զորությանը վերագրելով,
թողնելով բնական դեղերը, որոնց Աստված ախտերը բուժելու զորություն տվեց, և
սուրբ Ավետարանն ու հոգևորականներին, գնում են այլևայլ ազգերի խոջաների
մոտ՝ օգնություն հայցելու:
Արդարև, սա մահացու մեղք ու անաստվածություն է. որովհետև մոռանալով
կյանքի աղբյուր Աստծուն և Աստծու կողմից կարգվածներին՝ դիմում են Աստծուն
ատելիներին՝ դևերին ու նրանց դիվազգի սպասավորներին:
Թ. Կան և ոմանք, որ ասում են. «Ահա ոչ բժշկական դեղերով և ոչ սուրբ
Ավետարանով չբուժվեց մեր հիվանդը: Ի՞նչ անենք, նրան անխնա՞մ թողնենք. ծովն
ընկածն օձերից է կառչում»:
Ո՛վ հիմար, հարկ է, որ միայն աղաչես Աստծուն նրան առողջություն տալու:
Իսկ եթե Աստված կամեցել է, որ նա շարունակի մնալ նույն հիվանդության մեջ,
իզուր է քո տառապելը, և իզուր՝ կախարդների մոտ գնալով մեղանչելը: Գուցե
Աստծուն քո բարկացնելու պատճառով հիվանդությունը կա՛մ երկարատև դառնա, կա՛մ
մահաբեր:
Ժ. Կախարդների հետ դատապարտվում են նաև նրանք, որոնք պարզամիտներին
խաբում են այլևայլ դյութական գործողություններով՝ բակլայի, գարու կամ այլ
միջոցներով, իբրև թե ծածուկ բաներ են իմանում: Այս բոլոր դյութական
հմայությունները դևերի պատրողական գիտությունն են, որով մարդկանց
մոլորեցնում են:
Այսպիսին են չար պառավներից շատերը, որոնք դևերի բնակարան դառնալով՝
դիվական աղանդներն ուրիշներին են սովորեցնում և դառնում բազում չարիքների
պատճառ: Ոչ թե որովհետև կարողանում են չարիք կամ բարիք պատճառել մեկին, այլ
որովհետև մարդկանց մեջ խռովության պատճառ են դառնում և անմեղներին իրենց
հետ դեպի դատապարտություն տանում: Ուստի ով հավատում է նրանց խոսքերին և
ընդունում դյութական խաբեությունները, նրանց հետ մատնվում է հավիտենական
կորստյան:
ԺԱ. Դյութական միջոց է և նուսխան, որ կոչում են նաև հմայիլ, ուստի եթե
մեկն այն իր վրա է կրում, ինչ նշանագրով էլ որ գրված լինի, կախարդական
փաթեթ է համարվում, և մեղանչում են գրողն ու պահողը: Որովհետև այդպիսի
դյութական հուռութքները մեր սուրբ հավատքին հակառակ են:
«Վհուկներին մի՛ հետևեք և ոգեհանների հետ մի՛ առնչվեք, որպեսզի նրանցով չպղծվեք» (Ղևտ. ԺԹ 31):
«Դու ստեցիր նաև քո սուրբ երկրի հին բնակիչներին իրենց կատարած գարշելի
գործերի՝ կախարդությունների և անսուրբ զոհաբերությունների համար» (Իմաստ.
ԺԲ 3-4):