Ա. Ապերախտությունը մի այլանդակ
գազանություն է, որ ոտնակոխ է անում Աստծու և մարդկանց բարերարությունը, և
քանի որ ընդունած խնամքը չի ճանաչում, չի կարող որևէ մեկից խնամք գտնել: Բ. Եթե մեկը, նեղության վտանգից ազատվելով, իր փրկությունն Աստծու
բարերարության արդյունք չճանաչի և երախտագետ մտքով շնորհակալ չլինի նրանից,
այլ փրկությունը միայն իր զորությանը վերագրի, անշուշտ կկրի իր
ապերախտության պատիժը: Թեպետ Աստված երբեմն այսպիսիներին թույլ է տալիս
պատուհասից զերծ մնալ, բայց թող այն չհամարվի նրանց համար բարի բան,
որովհետև ավելի ծանր վրեժխնդրություն է պահվում նրանց, որը պիտի ուրիշ
անգամ կրեն: Գ. Որքան առավել մեծ է երախտիքը, այնքան առավել ապաշնորհ է երախտամոռը.
որովհետև ըստ երախտիքի չափի է կշռվում ապերախտի հանցավորությունը: Դ. Ով բարերարին երախտահատույց լինել կարող է, բայց զլանում է, անարժան
է գթության. որովհետև ով իր պարտքը չի հատուցում, երբ կարող է, արժանի է
պատժի, որն ընդունելիս կկամենա պարտքը հատուցել, բայց չի կարողանա: Ե. Ով չգիտի, թե բարերարությունն ինչ է, չի կարող երախտահատույց լինել,
և ով բարերարությունն իր օգտի համար չի գործածում, բարերարի ձեռքերը
կապում է: Զ. Սրանից ավելի մեծ ի՞նչ ապերախտություն կա, որ մարդ շատ տարիներ
մեկից բարի պարգևներ ու իր ցանկությունների կատարումն ընդունի և երբ նա մի
դույզն ծառայություն խնդրի, սա տրտնջա և չկամենա դրա կատարումը
հոժարությամբ հանձն առնել:
Այսպիսիք նրանք են, որ իրենց մանկությունից վայելում են Աստծու
պարգևները, նրա աննախանձ բարերարությունից ընդունել են իրենց պետք եղածը,
միևնույն ժամանակ կյանքի ու հաճույքների համար վայելչություններ, բայց երբ
Աստված թույլ է տալիս, որ մի փոքր փորձություն հասնի իրենց, գանգատվում են
երկնքից ու տարրերից, իբր անգթությամբ են իրենց հետ վարվել, և չեն կամենում
համբերել ու հոժարությամբ տանել. ցանկանում են միշտ վայելել իրենց տիրոջ
բազմապատիկ շնորհները և համաձայն չեն գոնե միառժամանակ վշտանալ, երբ Աստված
իրենց խրատում է:
Է. Որքան ավելի բարձր պատվի է մեկը հասնում, այնքան ավելի է
պարտավորվում երախտահատույց լինել իր բարերար Աստծուն. որովհետև Աստված ըստ
պարգևների չափի տոկոսներ է պահանջում՝ ըստ այսմ. «Ում շատ տրվեց, նրանից
շատ կպահանջվի» (Ղուկ. ԺԲ 48):
Ուստի յուրաքանչյուրը պարտավոր է Աստծուց իր ընդունած պատվի ու
հարստության չափի ու աստիճանի համաձայն՝ երախտագետ մտքով բարի գործեր
հատուցել Աստծուն կամ այդ պատվից ու հարստությունից հրաժարվել:
«Հատուցեցին ինձ չար՝ բարու փոխարեն, և իմ սիրո դիմաց՝ ատելություն» (Սաղմ. ՃԸ 5):
«Ով բարիքի փոխարեն չարիք է հատուցում, չարը չի պակասի նրա տնից» (Առակ. ԺԷ 13):